Ik zat in de kerkzaal met mijn gezicht naar de predikant. Mijn blik bleef op hem gericht. Uit mijn houding zou je opmaken dat ik alles wat hij zei nauwlettend in me op nam. Plotseling hoorde ik hoe iedereen om me heen lachte en in zijn handen klapte. Verrast keek ik om me heen. Kennelijk had de spreker iets grappigs gezegd, maar ik had niet het flauwste benul wat dat zou kunnen zijn. Het had geleken of ik goed zat op te letten, maar in werkelijkheid waren mijn gedachten heel ver afgedwaald.
Mijn bureau staat vlak naast een raam dat over de buurt uitkijkt. Ik heb het voorrecht dat ik van achter mijn bureau naar de vogels kan kijken die in de bomen zitten. Soms komen ze naar mijn raam toe om de insecten die daar vast zitten te pakken.
Toen ik als stagiair voor een christelijk tijdschrift werkte, schreef ik een verhaal over iemand die christen geworden was. Het was een echte ommezwaai toen hij afscheid nam van zijn vroegere leven en zich aan zijn nieuwe Heer wijdde: Jezus. Een paar dagen na het verschijnen van het bewuste nummer werd ik door een anonieme beller bedreigd: ‘Voorzichtig, Darmani. We houden je in de gaten! Je leven loopt gevaar in dit land als je zulke verhalen schrijft.’
Ik ben gek op vogels. Daarom kocht ik zes vogels in een kooi en nam ze mee naar huis voor onze dochter Alice, die de dagelijkse zorg voor ze op zich nam. Op een gegeven moment werd er eentje ziek en hij ging dood. We vroegen ons af of de vogels het niet beter zouden doen als ze niet in een kooi zaten. Daarom lieten we de andere vijf vrij en keken we toe hoe ze blij wegvlogen.
Gevaarlijk rijgedrag, woede-uitbarstingen en gevloek en geschreeuw onder een deel van de taxien minibuschauffeurs vormen een doorlopende bron van gevechten in het verkeer in de grote stad Accra bij ons in Ghana. Maar één incident waarvan ik getuige was nam een heel andere wending. Een onoplettende taxichauffeur reed bijna tegen een bus aan. Ik verwachtte dat de buschauffeur boos zou reageren en tegen de ander zou gaan schreeuwen, maar dat deed hij niet. In plaats daarvan ontspande de buschauffeur zijn strenge gezicht en glimlachte breed naar de schuldig kijkende taxichauffeur. Die glimlach werkte wonderwel. Met een opgestoken hand verontschuldigde de taxichauffeur zich, glimlachte terug en reed door. De spanning was in één klap verdwenen.
Ik kijk graag naar estafettewedstrijden. De kracht, snelheid en vaardigheid en het uithoudingsvermogen van de renners verbazen me telkens weer. Maar er is een cruciaal moment in de wedstrijd waar ik altijd extra op let en zelfs zenuwachtig om ben. Dat is het moment waarop het stokje aan de volgende doorgegeven moet worden. De kleinste aarzeling, een miniem misstapje kan ervoor zorgen dat je verliest.
Ik had een ondergrondse watertank nodig en wist precies hoe ik hem wilde hebben, en dus gaf ik de man die hem zou aanleggen duidelijke instructies. Toen ik de volgende dag ging kijken, irriteerde het me dat hij zich daar niet aan had gehouden. Hij had het ontwerp aangepast en daardoor ook veranderd hoe de tank er straks uit zou zien. De reden die hij gaf voor de wijzigingen was al even ergerlijk als het feit dat hij zich niet aan de opdracht had gehouden.
Tijdens een beroemd geworden toespraak wist een gerespecteerd leider en staatsman de aandacht van zijn volk te trekken door te verklaren dat de meeste van de ‘respectabele’ parlementsleden (MP’s) helemaal niet zo ‘respectabel’ waren. Met verwijzingen naar hun corrupte levensstijl, hooghartige houding, onkuise taal en meer van dergelijke ondeugden, wees hij de MP’s terecht en drong er bij hen op aan dat ze zouden veranderen. Zoals te verwachten was vielen zijn opmerkingen bij hen niet zo goed, en kaatsten ze de bal van kritiek terug.
Ik was pas vier jaar oud en lag samen met mijn vader op een matje op de vloer. Het was een stikhete zomernacht. (Mijn moeder had pas een baby gekregen en lag op dat moment in haar eigen kamer.) Dit was in Noord-Ghana, waar er een doorgaans droog klimaat is. Het zweet stond overal op mijn lichaam en door de hitte was mijn keel kurkdroog. Ik had zoveel dorst dat ik mijn vader wakker schudde. Midden in die hete, droge nacht stond hij op en schonk wat water uit een kan in een glas voor me. Net als die nacht heeft hij me mijn hele leven lang het goede voorbeeld als zorgende vader gegeven. Hij gaf me wat ik nodig had.
Ik mag graag naar vogels kijken. Dat is een hobby die ik al had tijdens mijn jeugd in een bosdorp in Ghana, waar een oneindig aantal vogelsoorten te vinden was. In de buitenwijk van de stad waar ik tegenwoordig woon deed ik laatst een waarneming van het gedrag van een aantal kraaien, die ik erg interessant vond. Toen ze naar een boom vlogen die zijn meeste bladeren al was kwijtgeraakt, besloten ze daar een tijdje uit te rusten. Je zou denken dat ze op de stevige takken zouden landen, maar in plaats daarvan zochten ze een plekje op de verdroogde, zwakke takken, die dan ook al snel afknapten. Ze fladderden zich in veiligheid, maar deden vervolgens weer precies het zelfde. Kennelijk leerde hun vogel-intuïtie ze niet om de stevigere takken op te zoeken, die een veel betrouwbaardere en veiligere rustplek waren.
Bij ons in Ghana is er een vrouwengroep die maandelijks een gebedsbijeenkomst houdt voor ons land en andere landen in Afrika. Toen hun eens gevraagd werd waarom ze zo onophoudelijk voor de volken bidden, merkte hun leider, Gifty Dadzie, op: ‘Kijk om je heen, luister en kijk naar het nieuws. Onze volken lijden: oorlogen, rampen, ziekten en geweld dreigen Gods liefde voor de mens en zijn zegen over ons te overschaduwen. Wij geloven dat God in nationale aangelegenheden kan ingrijpen, daarom loven we Hem om zijn zegeningen en smeken we om zijn tussenkomst.’
Op de laatste schooldag voor de vakantie haalden mijn vrouw en ik onze dochter op van school (op zo’n 100 kilometer van ons vandaan). Op de terugweg maakten we een omweg via een strandpaviljoen, waar we iets gebruikten. Terwijl we daar zaten te genieten bekeken we de boten die daar voor de kust lagen. Doorgaans liggen ze voor anker om te voorkomen dat ze wegdrijven, maar ik zag dat één boot helemaal los tussen de andere lag, en langzaam maar zeker naar open zee dreef.